Mehmet Salih Eroğlu: Montreal’da Ulaşım

Montreal Quebec eyaletinin en büyük şehri, ülkenin de Toronto’dan sonra ikinci büyük şehri. İsmi, şehrin orta kısmında yer alan üç tepeli Mount Royal (kral dağı)’dan geliyor. Şehir Montreal adası üzerinde kurulu, doğusunda Saint Lawrence, batısında Ottawa nehirleri akıyor.

Merkez (Montreal adası) nüfus 1,9 milyon. Resmi dili Fransızca ve ada nüfusunun yaklaşık % 56,9u Fransızca, % 18,6sı İngilizce, % 56sı ise hem Fr hem de İng konuşuyor. Montreal, batı dünyasında Paris’ten sonra ikinci en fazla Fransızca konuşulan şehir.

1976 yılında hem nüfus hem de ekonomik güç olarak Toronto’ya geçilmesine rağmen Montreal günümüzde finans ve ticari işlemler, uzay teknolojileri, ilaç sanayi, tasarım, kültür, turizm gibi alanlarda önemini korumaktadır.

Yüzölçümü: merkez alanı 430 km2, yani özellikle şehir içi ulaşım hizmetlerinin verildiği alan.

Toplu ulaşım otobüs, metro ve adanın dışına da bağlanan banliyö trenleri ile yapılmakta. Metro ve otobüs sistemlerinin işletmesini Societe de transport de Montreal (STM) yapıyor.

Otobüs ağı ile ilgili olarak bir kaç önemli bilgi: 197 gündüz ve 23 gece otobüs hattı var, 2010 yılında, hafta içi bir günde ortalama 1,347,900 yolcuya hizmet verilmiş, şu anda 30 hatta otobüs intervali sabah 06:00- akşam 21:00 arası maksimum 10 dakika konsepti uygulanıyor, son olarak 2011 yılında toplam 415 milyon yolcu taşınmış.

Gelelim metroya. 1966 yılında açılmış, şu anda 68 istasyon, 4 ayrı hat üzerinden toplam 69,2 km uzunluğunda. Özelliklerinden biri lastik tekerlekli olması. Ana nedeni sessizliği ve birde önceden denenmiş bir Paris örneğinin olması. Hava şartlarının ağır olması nedeniyle de tamamen yer altında, 759 araçla hizmet veriyor. 2011 yılında taşınan günlük ortalama yolcu sayısı 1,111,700, toplam ise 308,8 milyon yolcu. Aynı yıl sistem güvenirliği % 97,7.

Montreal metrosu, Paris metrosundan  esinlenmiş ama kendisi de Lyon, Marsilya ve Mexico City metrolarını özellikle lastik tekerlek ve istasyon mimarisi konularında etkilemiştir.

Lastik tekerlek Montreal metrosunun sadece sessiz çalışmasını ve titreşim seviyesinin düşük olmasını değil, aynı zamanda  rampa tırmanışlarında (% 6,5) rahatlık ve kurblarda daha yüksek hızlara ulaşılmasını sağlamaktadır. Öte yandan cer motorlarının gürültüsü lastik tekerlerin sağladığı sessizlik avantajını bir derecede bozmaktadır.

Montreal metro araçları dünyanın hala çalışan en eski trenleridir. MR-63 (Canadian Vickers, baz model Paris metro aracı MP 59) 1966 yılından beri yeşil ve sarı hatlarda, MR-73 (Bombardier) ise 1976 yılından beri turuncu ve mavi hatlarda hizmet vermektedir.

Aşağıda MR-63 araçlarının teknik özellikleri verilmiştir. Kısaca bu araçların 2014 itibariyle servisten çekilmeye başlanacağını, MR-73’lerin ise 2017 yılına kadar hizmet vermeye devam edeceğini bildireyim. Yeni araçların MPM-10 ihalesi 2010 yılı sonunda yapılmış ve işi Bombardier-Alstom konsorsiyumu almış (1,3 milyar CAD), 468 açık konsept aracı, teslimat başlangıcı Şubat 2014. Açık konsept ile kastedilen; işletmeci (STM), taşaronlar, tedarikçiler ve özellikle yolcuların katılımı ile bilgi ve görüş paylaşım ve alışverişinin sağlanarak yeni araç geliştirilmesi. Böyle bir şeyi gerçekleştirmek için 350 toplantı yapılmasının yanında sürekli kontrol ve geri bildirim ile şartname gerekleri yerine getirilmiş.

MR-63 Vickers

1966’dan beri revizyon ve güncellemeler geçirmiş olmasına ragmen MR-63 filosu son derece güvenilir (Kuzey Amerikan standartlarına gore 2004 yılı hatalar arası ortalama mesafe, MDBF 200.000 km). Yıllar içinde, lastik tekerler ve/veya hattın durumu araç sürüş kalitesini olumlu yönde etkilerken vandalizm, parçaların eskimesi ve yenilerinin tedarik problemleri olumsuz etkilemiştir.

Hizmet süresi 1966-halen
İmalatçı Canadian Vickers
İmal yılı 1965-1967
Revizyon GEC Alsthom (1993)
Adet 336 araç (37 takım 9’lu dizi ve ek 3 araç)
Kapasite Araç başına 160 yolcu, 39-40 oturan yolcu, (9’lu dizide 1440 yolcu)
İşletme STM
İşlikler Angrignon, Beaugrand
Çalıştığı hatlar Hat 1 Yeşil,Hat 4 Sarı
Teknik özelliklerAraç gövdesi Çelik alaşım
Genişlik 2.5 m
Kapılar Her tarafta 4 adet
Maksimum hız 70–72 km/h
Ağırlık 26,080 kg/araç, boş
Cer sistemi 360 V, reostatik cer motorları, Canron-Jeument chopper
Güç output 113 kW (152 hp)
Hızlanma 4.8 km/h/s
Güç temini 750 Volt DC 3. ray
Boji 2 takım/araç
Fren sistemleri Ahşap fren balatalı elektromanyetik frenler
Sinyalizasyon ATC (ATO)
Ray aralığı 1,435 mm

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*