Çin-Avrupa Demiryolu yeniden gündemde

Çin-Avrupa Demiryolu yeniden gündemde : Dünyada turizm hareketlilik yöntemleri 19. Yüzyılın sonlarından günümüze kadar ciddi bir değişim göstermedi. Genel olarak niteliksel bir değişimin henüz çok gerisindeyiz ve geleceğe ait öngörülerimiz de 19. Yüzyıl turizmine bakılarak yapıldığından yaratıcılıktan ve yenilikten uzak kalıyor. Gerçi, şimdi 21. Yüzyılda daha hızlı gidiyor ve daha iyi koşullarda konaklıyoruz yeni destinasyonlar ortaya çıktı ve bu destinasyonlarda daha iyi hizmet alıyoruz. 19. Yüzyılda da insanlar termallere gidiyor, golf oynuyor ve otellerde kalıyorlardı. Kuzeyden güneye bir turizm hareketi vardı, gene var. Venedik, Paris, Londra popülerdi, gene popüler. Peki, 21. Yüzyılın ikinci yarısında turizminde nasıl değişimler olması bekleniyor?

Wuhan-Lodz Yük Taşımacılığı

Orta Çin’in büyük kentlerinden biri olan Wuhan’dan, Polonya’nın sanayi merkezi Lodz’a doğru yola çıkan bir yük treni belki de 21. Yüzyıl turizmindeki önemli bir devrime yol açacak. Yük treni 15 günlük bir yolculuktan sonra, İpek Yolu güzergâhını kullanarak, orta ve Kuzey Batı Çin’in önemli merkezleri, Kazakistan, Rusya ve Belarusya’yı geçerek Lodz’a ulaşıyor. Wuhan Taşımacılık yetkililerine göre yolculuk, deniz taşımacılığına göre 1 ay daha kısa ve maliyeti de deniz taşımacılığının beşte biri. Yeni hattın Wuhan ve civarındaki bölgelerin ihraç ürünlerinin rekabet gücünü artıracağı ve Çin’in bölgesel kalkınma planlarına önemli bir gelişme sağlayacağı söyleniyor.

Yük Treninden Yolcu Trenine.

Peki, yük taşıyorsak yolcu taşıyamaz mıyız? Tabii ki taşınır. Orta Çin’in kalabalık nüfusunu, Avrupa’nın geleneksel turist çekim merkezlerine taşımak mümkün. Bunu yaparken Çin ekonomisinin özelliklerini dikkate almak gerekli. Bu fabrikalarda kar marjları ve işçi ücretleri çok düşük. Bizim inşaat sektöründe çalışanlar gibi işçiler fabrikaların yakınlarındaki barakalarda kalıyor, yemeklerini karavanalardan yiyor ve genellikle çalışma alanlarının dışına çıkmıyorlar. Yük vagonlarıyla bu işçilerin Apple, Sony ve Nokia’ya imal ettikleri elektronik ürünler taşınıyor. Gelecekte ise bu işçilerin kendilerinin taşınması da gerçekleşebilir. Bunun için gelişmiş demiryolu teknolojisinin kullanılması, güvenlik sorunlarının aşılması ve hızlı trenlerin hızlarının daha artırılması gerekmektedir. Çin’in kalabalık nüfusunun en çok merak ettiği ve ziyaret etmek istediği destinasyonların başında gelen Avrupa’ya, uzun tren katarları ile kısa sürede varabilecekleri hayalinin ilk adımını bu yük treni atıyor. Teknik sorunlar aşılınca ve Wuhan-Xijiang demiryolu tam kapasite faaliyete geçince, yük taşımacılığının arkasından yolcu taşımacılığını da Çin’in dev hızlı tren şirketlerinin geliştireceği, teknolojik ve güvenli trenlerle bu yolculuğun yapılacağını öngörmek yanlış olmaz.

Küresel Ekonomiye Katkı

Şu anda Lodz’a kadar uzanan demiryolunda üç ayrı standart mevcuttur. Çin’in kendi demiryolu standardı, Kazakistan, Rusya ve Belarusya’nın eski SSCB’den kalma demiryolu standardı ve Polonya’nın 2007’de AB’ye üye olmasından sonra yenilenen demiryollarıyla elde ettiği AB demiryolu standardı. Bu 3 ayrı demiryolu standardının hızlı trene uygun tek bir standarda dönüştürülmesi ve yapılacak ilave tünel, köprü, viyadük gibi yapılarla, demiryollarının, trenlerin ve vagonların inşası ve işletmesi de bu ülkelerin ekonomilerine katkı sağlamakla kalmayacak, küresel ekonomide gözle görülür ölçekte gelişim sağlayacaktır. Çin’in doğu sahillerinden başlayan ve tüm Çin’i geçerek, Kazakistan, Rusya, Balarusya ve Polonya hattını Avrupa’nın güney batısındaki en uç nokta da Portekiz’e bağlayan 15.000 kilometrelik bir hızlı tren hattı inşası ve bakımı küresel ekonomiye büyük bir artı gelir getirebilir. Milyonlarca Çin işçisinin Moskova’ya, Minsk’e, Varşova’ya, Berlin’e, Paris’e Roma’ya şehir gezilerine veya Malaga’ya, Barcelona’ya deniz, güneş, kum tatiline gitmeleri hayal olmaktan çıkar.

Yılda 1 Milyon, 10 Yılda 10 Milyon Çinli Turist

Bugün bize rüya gibi gelen demiryolu ile Çin’den Avrupa’ya turist taşımacılığı, bana yıllar önce yazdığım bir yazıyı hatırlattı. TURSAB (Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği) başkanı Sayın Başaran Ulusoy 2001 yılında yaptığı bir açıklamada yılda 1 milyon ve 10 yılda 10 milyon Çinli turist getirmek için devletin acentelere bir kolaylık yapacağını söylemiş, ben de bir yazımda bunun hayal olduğunu, böyle bir şeyin mümkün olmadığını iddia etmiştim. Devlet, bakanlıklar, Genel Kurmay vs kurumlardan bahsediyorum, Çin’e bir hurda uçak gemisini boğazlardan geçirmesi için izin verirse turist gelecek diye bir “havuç” uzatmıştı acentelere. Bizim Karadenizli başkanımızda devletin bu sözü üzerine kendi üyelerine ve diğer turizmcilere Çinli turist getireceğine söz vermişti. Olayı kısaca hatırlayalım: Yıllar önce Çin Ukrayna’dan “hurda” olduğunu iddia ederek Varyag isimli SSCB yapımı bir uçak gemisini satın aldı. SSCB’nin mirası üzerinden para kazanan Rus ve Ukraynalı oligarklar tarafından Çin’e satılan bu geminin boğazlardan geçişi sadece Türkiye- Çin arasında krize sebep olmakla kalmamış, Boğazlardan geçiş şartlarını belirleyen Montrö Boğazlar Sözleşmesinin de Türkiye tarafından ihlali sonucunu doğurmuştu. Çin’in milyonlarca dolar rüşvet dağıtarak ve uçak gemisinin kumarhane haline getirilerek sabit bir limanda duracağı, turistik bir yatırım yapacağı ve Boğazlardan geçiş karşılığı Çin’in Türkiye’ye her yıl 1 Milyon turist göndereceği vaadiyle kamuoyu oluşturulup bu “hurdanın” boğazlardan geçişi sağlanmıştı. Bu gemi şimdi Çin’in tek uçak gemisi olarak Liaoning adıyla Çin ordusunun envanterinde bulunmakta ve Çin’e bölgede büyük bir silah avantajı sağlamaktadır. Ortada ne kumarhane var ne de 1 milyon turist var.

Yılda 1 Milyon Yerine 10 Yılda 544.805

Çin’e büyük bir silah avantajı sağlayan bu gemiye Boğazlardan geçiş karşılığında verilen sözler hayal olmuştur. Önce gemi dünyanın en gelişmiş uçak gemilerinden biri haline getirilerek denizlerde barış ve dostluk yerine savaş ve silahlanma yarışının bir aracı halinde dünya barışını tehdit eden unsurlardan biri olmuştur. İkinci olarak yılda 1 Milyondan 10 yılda 10 milyon Çinli turist yerine 10 yılda 544.805 Çinli turist misafir etmiş durumdayız. Peki, Çin’den yurtdışına yılda kaç turist gitmektedir? 80 milyon, evet yanlış okumadınız yılda 80 milyon Çinli tatil için yurtdışına gitmektedir. Bunların %10’u Avrupa’ya gelmektedir. Bu sayının büyük bir bölümünü İngiltere, Hollanda, Fransa ve İspanya almaktadır. Avrupa’ya tatil için gelen Çinli turist sayısındaki istikrarlı artış ve teknolojik gelişmeler 21. Yüzyılın uzun mesafe taşımacılığının pahalı ve az sayıda yolcu taşıyan uçaklarla değil, ucuz ve çok sayıda yolcu taşıyan saatte 700-800 kilometre hız yapan hızlı trenlerle olacağını göstermektedir.